Η Ψυχική Υγεία στο χώρο εργασίας, η πανδημία και η επόμενη μέρα για τις επιχειρήσεις.

Εξετάζουμε την Ψυχική Υγεία στο πλαίσιο της εργασίας και της απασχόλησης και τις συνέπειες του ντόμινο των αλλαγών της πανδημίας στην επαγγελματική καθημερινότητα και στα επίπεδα του στρες του πληθυσμού.

Τα επίπεδα του στρες παρουσιάζονται ανησυχητικά αυξημένα στον γενικό πληθυσμό καθιστώντας άμεση την ανάγκη λήψης μέτρων για την διασφάλιση της ψυχικής και σωματικής μας υγείας.

Οι συνθήκες φαίνεται ότι αποκαλύπτουν ιδιαίτερες προκλήσεις για την πλειοψηφία του πλέον παραγωγικού πληθυσμού.

Εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τις δουλειές τους.

Όσοι κατάφεραν και διατήρησαν την απασχόλησή τους εκτός σπιτιού, βίωσαν συνεχείς αλλαγές στην καθημερινότητα και το ωράριό τους λόγω των περιορισμών στην κυκλοφορία και των αλλαγών στα ωράρια και τον τρόπο λειτουργίας των επιχειρήσεων.

Εκατομμύρια άνθρωποι ξεκίνησαν να εργάζονται από το σπίτι βιώνοντας το απαιτητικά γρήγορο ξεκίνημα της δουλειάς χωρίς χρόνο προσαρμογής αλλά και την ιδιαίτερα δύσκολη προσαρμογή στις νέες συνθήκες εξισορρόπησης επαγγελματικής - προσωπικής ζωής.

Ακόμα και αυτοί που ήδη εργάζονταν από το σπίτι χρειάστηκε να διευρύνουν τα ωράρια εργασίας κατ’ οίκον αλλά και να εμπλακούν σε πιο απαιτητικές εργασίες που έπρεπε και αυτές να εκτελούνται από την ασφάλεια του σπιτιού.

Με λίγα λόγια, δεν υπάρχει κανείς που να μην επηρεάστηκε.

Σε μελέτες που διεξήχθησαν από τον Οργανισμό Ψυχικής Υγείας των ΗΠΑ (Mental Health America - MHA) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO) έχει επισημανθεί επανειλημμένα ότι το στρες στο εργασιακό περιβάλλον οδηγεί σε επαγγελματική εξουθένωση.

Ο παγκόσμιος οργανισμός υγείας ορίζει την επαγγελματική εξουθένωση ως ένα σύνδρομο στο οποίο οδηγεί το παρατεταμένο στρες στο χώρο εργασίας. Μεταξύ άλλων σωματικών και ψυχολογικών συμπτωμάτων χαρακτηρίζεται από εξουθένωση και απώλεια ενέργειας, αρνητικά και κυνικά συναισθήματα αναφορικά με την εργασία, και μειωμένη επαγγελματική αποτελεσματικότητα.

Κατά την ιδιαίτερα πρόσφατη έρευνα για την ψυχική υγεία Mental Health America Survey: Mental Health in the Workplace, August 21, 2020 αποκαλύφθηκε ότι:

  • 75% του πληθυσμού έχουν ήδη βιώσει επαγγελματική εξουθένωση
  • 40% του πληθυσμού βίωσαν την επαγγελματική εξουθένωση κατά την διάρκεια της πανδημίας
  • 37% του πληθυσμού τώρα δουλεύουν πολύ περισσότερες ώρες από όσο δούλευαν πριν την έναρξη της πανδημίας
  • 21% είχαν το δικαίωμα να έχουν μια ανοιχτή δημιουργική συζήτηση με το HR για την επαγγελματική εξουθένωση που βιώνουν
  • 56% του πληθυσμού δήλωσε ότι το HR δεν ενθάρρυνε την συζήτηση αναφορικά με την επαγγελματική εξουθένωση
  • 18% των εργαζομένων και 27% των ανέργων δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα ψυχικής υγείας. (Πριν την πανδημία τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν 5% και 7%).
  • 42% των εργαζομένων αναφέρουν υψηλά και πολύ υψηλά επίπεδα στρες
  • 47% των ανέργων αναφέρουν υψηλά επίπεδα στρες
  • 76% συμφωνούν ότι το εργασιακό στρες επηρεάζει άμεσα την ψυχική τους υγεία οδηγώντας σε κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές
  • 17% είναι απολύτως βέβαιοι ότι το εργασιακό στρες επηρεάζει άμεσα την ψυχική τους υγεία οδηγώντας σε κατάθλιψη ή αγχώδεις διαταραχές
  • 51% έχουν στην εργασία τρόπους υποστήριξης της ψυχικής υγείας
  • 56% θα προτιμούσαν ένα ευέλικτο ωράριο εργασίας για την διαχείριση του στρες
  • 43% θα προτιμούσαν παροχή ημερών ψυχολογικής υποστήριξης
  • 28% θα προτιμούσαν αύξηση ημερών άδειας με αποδοχές και καλύτερη ιατροφαρμακευτική περίθαλψη

100% θα ήταν ανοιχτοί να συμμετέχουν σε υπηρεσίες online υποστήριξης αν παρέχονται μέσω τους χώρου εργασίας τους, όπως:

  1. Διαλογισμός 45%
  2. Υγιεινή Διατροφή 38%
  3. Άσκηση εξ αποστάσεως 37%
  4. Yoga εξ αποστάσεως 32%
  5. Διαδικτυακά σεμινάρια για θέματα Ψυχικής Υγείας 31%

Αξίζει να παρατηρήσουμε ότι παρά την αύξηση στις ώρες εργασίας και το στρες, μόνο το 21% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι είχαν το δικαίωμα να έχουν μια ανοιχτή δημιουργική συζήτηση με την διεύθυνση ανθρώπινου δυναμικού σχετικά με λύσεις για την επαγγελματική εξουθένωση που βιώνουν ενώ 56% των συμμετεχόντων δήλωσαν ότι οι διευθύνσεις ανθρώπινου δυναμικού δεν ενθάρρυναν καν την συζήτηση σχετικά με την επαγγελματική εξουθένωση.

Λαμβάνοντας υπόψη την διακήρυξη του παγκόσμιου οργανισμού υγείας για την ψυχική υγεία κατά την διάρκεια της πανδημίας είναι σημαντικό να επισημάνουμε ότι η απουσία υποστήριξης από τον χώρο εργασίας καθώς ήδη βιώνουμε μια κρίση μπορεί να επιδεινώσει επιπλέον την ψυχική υγεία του γενικού πληθυσμού.

Πριν την πανδημία, 5% των εργαζομένων και 7% των ανέργων δήλωναν ότι είχαν κάποιο θέμα ψυχικής υγείας. Τώρα 18% των εργαζομένων και 27% των μη εργαζομένων δηλώνουν ότι αντιμετωπίζουν σοβαρά θέματα ψυχικής υγείας.

Η ψυχική υγεία πλήττεται πολύ σοβαρά και τα επίπεδα του στρές που σχετίζονται με την εργασία είναι ιδιαίτερα ανησυχητικά.

42% από τους εργαζόμενους πολίτες αναφέρουν υψηλά και πολύ υψηλά επίπεδα στρες ενώ 47% των ανέργων αναφέρουν υψηλά επίπεδα στρες.

Οι στρεσογόνοι παράγοντες κατά τους συμμετέχοντες είναι οι παρακάτω:
  • Η πανδημία
  • Η οικονομική κατάσταση
  • Τα τρέχοντα γεγονότα συνολικά
  • Η ανησυχία για την υγεία στην οικογένεια
  • Τα προβλήματα στην οικονομία γενικότερα
  • Οι υποχρεώσεις στην εργασία
Η εργασία και η ψυχική υγεία είναι άμεσα και απόλυτα συνυφασμένες.

Οι επιχειρήσεις παγκοσμίως λαμβάνουν μέτρα πρόληψης και υποστήριξης της ψυχικής υγείας των εργαζομένων εκμεταλλευόμενες καινοτόμες υπηρεσίες και λύσεις που σχεδιάζονται για την προαγωγή της ψυχικής υγείας μέσα από το επαγγελματικό πλαίσιο.

Ευελπιστούμε σε περισσότερες επενδύσεις σε αυτό το πλαίσιο και είμαστε έτοιμοι να ενώσουμε δυνάμεις για να αντιμετωπίσουμε κάθε απειλή για την Ψυχική Υγεία των συμπολιτών μας.

Ζωή Καραμπασιάδου
Ψυχολόγος Α.Π.Θ.
HR & Stress Management Specialty
HR Business Partner MP Balatsinos
www.whitethought.org
Καρόλου Ντηλ 18, 6973 340 374



Αν αισθάνεσαι ότι δυσκολεύεσαι να διαχειριστείς το στρες και το άγχος επηρεάζει την λειτουργικότητά σου, τότε είναι καλύτερα να ζητήσεις βοήθεια από κάποιον ειδικό ή να απευθυνθείς σε δωρεάν δομές υποστήριξης που θα μπορούσαν να σε βοηθήσουν.



Langelaan, S., Bakker, A. B., Schaufeli, W. B., Rhenen, W. Van, & Doornen, L. J. van. (2006). Do burned-out and work-engaged employees differ in the functioning of the hypothalamic-pituitary-adrenal axis? Scandinavian Journal of Work Environment Health, 32, 339-348
https://hbr.org/2019/08/better-work-life-balance-starts-with-managers
Gittell, J. H., Cameron, K., Lim, S., & Rivas, V. (2006). Relationships, Layoffs, and Organizational
Resilience Airline Industry Responses to September 11. The Journal of Applied Behavioral Science, 42(3), 300-324
Mental Health America Survey: Mental Health in the Workplace, August 21, 2020, FlexJobs, Brie Weiler Reynolds